Polowanie na Oskara i zakazaną sztukę w Trzeciej Rzeszy

      24 stycznia w ramach szkolnego koła filmowego uczniowie wybrali się wraz z opiekunem koła Małgorzatą Junga do krakowskiego kina „Ars” na projekcję filmu „W ciemności” Agnieszki Holland.

       Przed projekcją filmu uczniowie zwiedzili z przewodnikiem dwie prezentowane w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie niezwykłe wystawy: „Polowanie na awangardę. Zakazana sztuka w Trzeciej Rzeszy” -„Jagd auf die Moderne. Verbotene Kunst im Dritten Reich” oraz „Blask. Ołtarz Mariacki Wita Stwosza”.

       „Polowanie na awangardę. Zakazana sztuka w Trzeciej Rzeszy” -„Jagd auf die Moderne. Verbotene Kunst im Dritten Reich”  to pierwsza, nie tylko w Polsce, ekspozycja prezentująca twórczość artystów prześladowanych przez nazistowskie Niemcy, pierwsza, która tak szeroko prezentuje zjawisko „sztuki wyklętej”. Panowanie Trzeciej Rzeszy to czas, kiedy na ludzi polowano niczym na dzikie zwierzęta, poniżano ich, wypędzano i mordowano. Kontrolowano wszelkie objawy życia kulturalnego. Za „zdegenerowane” uznano przejawy awangardy: dadaizm, kubizm, ekspresjonizm, fowizm, impresjonizm czy surrealizm.

       Motywem przewodnim ekspozycji jest zaprezentowanie dzieł artystów, pisarzy, kompozytorów prześladowanych przez niemieckich nazistów w latach 1933-1945. Organizatorom udało się zgromadzić bogatą kolekcję obrazów olejnych, grafiki, rysunku, rzeźby, ale także utwory literackie i muzyczne ( około 90 prac) m.in. tak znanych twórców jak Carl Hofer, Leo Haas, Heinrich Maria Davringhausen, Emil Nolde, Max Ernst, Georg Grosz, Otto Freundlich, Else Lasker-Schüler, Max Pechstein, Oskar Schlemmer, Irmgard Keun, Thomas Mann, Anna Sehgers, Hanns Eisler i Kurt Weill. Każdemu z dzieł na tej wystawie towarzyszą dramatyczne historie artystów, o których bardzo ciekawie opowiadała pani przewodnik Agnieszka Chudzicka.

        Na zakończenie oprowadzania po wystawie każdy z uczniów otrzymał broszurę zawierającą uzupełniające informacje na temat artystów i wydarzeń historycznych w Trzeciej Rzeszy.

       Na wystawie  „Blask. Ołtarz Mariacki Wita Stwosza” uczniowie z kolei mieli możliwość zobaczyć przepiękne, profesjonalne zdjęcia wykonane przez Andrzeja Nowakowskiego, przedstawiające Ołtarz Bazyliki Mariackiej w Krakowie. Postęp w fotografii i cyfrowej obróbce zdjęć umożliwił po raz pierwszy przedstawienie dzieła Wita Stwosza tak monumentalnie.  Zdjęcia zrobione przy wykorzystaniu profesjonalnego oświetlenia i podnośników przedstawiają ołtarz w zupełnie nowym świetle. Ta dokumentacja fotograficzna pozwoliła nam zobaczyć miejsca i szczegóły ołtarza, których zobaczenie nie  jest możliwe bez specjalistycznego sprzętu.

        Po obejrzeniu wystaw udaliśmy się do kina „Ars” na film „ W ciemności” Agnieszki Holland”, który został  wybrany na kandydata do oscarowej nominacji jednogłośnie. Nie bez powodu. Agnieszka Holland przedstawia nam film, który porusza i przenika do szpiku kości, poraża szczerością. Obraz uniwersalny , z przemyślanym scenariuszem, świetnymi dialogami, wspaniałymi kreacjami aktorskimi i perfekcyjną realizacją – od zdjęć, przez scenografię, po montaż i muzykę. Kino przez wielkie "K".

     "W ciemności" opowiada historię żydowskich uciekinierów z lwowskiego getta, którym dzięki pomocy polskiego kanalarza udaje się przetrwać pod ziemią, w ciemności i w smrodzie ponad 14 miesięcy i przeżyć wojnę. Zamiast cierpiętniczych min, są tu seks i nieufność, śmiech, ironia i upór. 

      Agnieszka Holland portretuje nam człowieka ze wszystkimi swoimi słabościami, złością, radością, rozpaczą, desperacją, miłością, nienawiścią, cierpieniem, zagubieniem i zdradą. Człowiek postawiony w ekstremalnej sytuacji. Pozbawiony możliwości decydowania o sobie, ale pragnący przetrwać. Wola przetrwania nie ogranicza się tu do jedzenia cebuli i trzymania się za ręce. 

        Holland udaje się także przedstawić fascynujący koloryt multikulturowego społeczeństwa Lwowa. Amerykański widz będzie widział tylko napisy. Polak może smakować w brzmieniu kilku języków, którymi posługują się bohaterowie. Lwowskie zaciąganie, niemiecki, rosyjski, ukraiński.

      Wielkie brawa należą się Agnieszce Holland za to, jakich współpracowników sobie dobrała. W roli głównej wzruszający i fenomenalny Robert Więckiewicz, Kinga Preis, Marcin Bosak oraz Benno Furmann i Agnieszka Grochowska kreują pod jej okiem wybitne kreacje. Jolanta Dylewska – autorka  zdjęć – wychwytuje każdy promień światła, konstruuje klaustrofobiczny i duszny świat, pozbawiony odrobiny świeżego powietrza. 

"W ciemności": szanse na oscarową nominację są realne!

      Niezależnie jednak od tego, jak film przyjmie Amerykańska Akademia Filmowa, z całą pewnością wpisze się on w kanon polskiej i europejskiej kinematografii.Film Agnieszki Holland będzie walczył m.in. z  filmem  uważanym za faworyta irańskim "Rozstaniem" (reż. Asghar Farhadi).Film „Rozstanie” nasi szkolni kinomani obejrzeli w październiku również w krakowskim kinie „Ars”.

Gorąco polecam wszystkim uczniom szkoły obejrzenie filmu „W ciemności”. Film porusza……………  przenika do szpiku kości…………….. poraża szczerością………………

                                                                                                                                                                                      opracowała: opiekun koła filmowego Małgorzata Junga